شبی دوست داشتنی با شهرام ناظری در فیلارمونی شهر کلن

عادت کرده ام که هنگام گذر در خیابان به تابلو اعلانات برنامه ماهانه فیلارمونی شهر کلن نظری بیفکنم. این تابلو بیشتر اوقات حتی برنامه دو ماه آینده فیلارمونی را اعلام میکند.

به اینگونه بود که از آمدن دوباره شهرام ناظری آگاه گشتم و طبق معمول نیز چونکه جزو نفرات نخست هستم صندلی  ردیفهای نسبتا جلو هم نصیبم میشود.

بهر روی، امشب نیز با خوشحالی بطرف فیلارمونی براه افتادم. میدانستم که شب زیبایی خواهد شد ولی اینکه به این زیبایی خواهد شد را پیش بینی نکرده بودم.

پس از اینکه حضار در مکانهای خویش جای گرفتند استاد ناظری و گروه موسیقی دستان به صحنه آمدند و پس از ابراز احساسات بینندگان به جایگاه خویش رفتند.

پیش از اینکه برنامه آغاز گردد، استاد ناظری نخست یادی از جریان زلزله کرمانشاه کرد و کمکهای مردمی را ستود و گفت جهان از اینکه مردم کشوری  متشکل از اینهمه اقوام گوناگون و طبقات  مختلف  از  گوشه های دور و نزدیک  مملکت خویش بگونه خودجوش و بسرعت به یاری هموطنان آسیب دیده خود شتافتند، شگفت زده شد. او اینها را با صدایی نیمه لرزان که نمایانگر احساساتش بود، بیان کرد.

نخستین آهنگ را هم با نام بهار غمگین به یاد همه هموطنان زلزله زده و یاری کننده خویش خواند.

در آهنگ بعدی رهبری وهدایت و تنظیم گروه را خود با صدای خویش انجام داد ولی سومین آهنگ را سازهای کوبه ای هدایت و ریتم بندی کردند.

پس از چهارمین آهنگ یک آنتراکت اجرا گشت. پس از آنتراکت زمانیکه همگان منتظر گروه بودند، استاد خود بتنهایی سه تار بدست وارد شد و پس از احترام به حضار در جای خویش قرار گرفت. همگی نیز کنجکاوانه منتظر بودند که چه پیش میآید.

استاد از آستین دست چپ خویش کاغذی تا شده را بیرون کشید و نامه پسرجوان ده ساله ای بنام شایان را به بینندگان نشان داد و گفت آقای شایان از من درخواست کرده که امشب ترانه شیدا شدم را بخوانم.

متاسفانه فرصت نبود تا با گروه این آهنگ را تمرین کنیم ولی اگر فرصتی باقی بود برای برنامه های آتی در نظرش خواهیم داشت. کل فیلارمونی در خاموشی و سکوت مطلق قرارگرفته بود ولی استاد بناگاه دست به سمت سه تار خود برد و  بلافاصله خود با نواختن آهنگ، ترانه شیدا شدم را خواند. او درخواست این شنونده جوان را رد نکرده بود.

من این ترانه را بارها شنیده بودم ولی هیچ بار به زیبایی امشب نیافته بودمش.  معلومم نبود که دچار احساسات شده ام و یا اینکه واقعا اینطور بود. پس از شیدا شدم، ناظری با صدایی کم نظیر ترانه کردی کابوکی را خواند و خود نیز آهنگش را نواخت. ابراز احساسات بی شائبه شنوندگان پس از پایان ایندو آهنگ دیگر جای شکی باقی نمیگذاشت که ناظری امشب شور دیگری دارد. این شور را او به همه و بخصوص به هموطنان کرد حاضر در فیلارمونی نیز منتقل کرده بود.

پس از آن استاد صحنه را ترک کرد و آنرا به گروه موسیقی دستان واگذاشت که نمایش زیبایی را از هنر خود به دید بگذارند.

پس از آن ناظری دوباره به صحنه بازگشت و اینبار آهنگی را خواند که شخص مرا زیاد تحت تاثیر قرار داد. به کوههای صابونات. 

صابونات شهرکی است در صد و شصت هفتاد کیلومتری شرق شیراز و آهنگ به کوههای صابونات برای شیرازیها بسیار آشناست. متن ترانه بصورت زیر است :

به کوه های صابونات چشمونم افتاد 

دوباره آتشی بر جونم افتاد

به کوه های صابونات سرده خدایا

دلم از غصه پر درده  خدایا

مو همدم تو

تو گل نرگسی، مو شبنم تو 

و از آنجهت آنرا آوردم که استاد بلاانقطاع پس از آن آهنگ اسمریارم جوانه را خواند.

به کوههای صابونات آهنگی ملایم و غمناک است که از درد عشق سخن میگوید و آهنگ کردی اسمریارم جوانه که بلافاصله پس از آن آمد هم از همان غم عشق و روی زرد عاشق سخن میگوید ولی  ریتمی پرانرژی و پرهیجان را دارد و این گذر از ملایم  به تند بسیار استادانه  انجام گرفت  بطوریکه ایندو یکدیگر را کامل مینمودند. اینکار را ناظری پیشتر هم بدون گروه و به تنهایی با ترانه های شیدا شدم و کابوکی انجام داده بود. گذر از ملایم به تند و از گویشی به گویش دیگر بطوریکه شنوندگان نیز از جای کنده شده و خود را جزئی از آن حس کنند.

پس از اجرای این دو آهنگ بنظر میرسید که برنامه بپایان رسیده باشد ولی تشویق تماشاچیان، گروه را دوباره به صحنه کشاند و ناظری برنامه را با  سروده مولانای بلخ  بپایان رساند در حالیکه همگی در فیلارمونی به آرامی و بهمراه او اندک اندک جمع مستان میرسند را زیرلب میخواندند.

اینگونه ناظری و گروه دستان شبی بیاد ماندنی را برای تماشاچیان که سالن فیلارمونی شهر کلن را پر کرده بودند برجای گذاشتند.

خودروهای برقی و برخی از عوارض جانبی آنها

در حالیکه آمدنِ نسلِ خودروهایِ برقی‌ به بازار قطعی به نظر میرسد، پرسشی اندیشهِ اقتصاد دانان، جامعه شناسان و بجز آنها، دیگر مردمانِ عادی را به خود مشغول کرده هست. آینده کاری و استخدامیِ بسیاری از ایشان که مستقیما و یا با واسطه کم برای صنعت خودروسازی کار میکنند.

در کشوری مانندِ آلمان که یکی‌ از ارکانِ پر اهمیتِ اقتصادش را صنعتِ خودرو سازی تشکیل میدهد که کارکنانِ مستقیم و غیرِ مستقیمِ زیادی را شامل می‌شود، این موضوع اهمیتِ بسزایی پیدا می‌کند زیرا آینده کاریِ بسیاری از ایشان بدان بستگیِ مستقیم دارد. بنا به آمار دولت آلمان از هر هفت فرصت کاری در آلمان یکی از آن به گونه مستقیم و غیرمستقیم به آن وابسته است

کارشناسان و پژوهشگرانِ کمبریج بر این باورند که با آمدنِ خودروهایِ برقی‌ فرصت‌هایِ کاریِ جدیدی به وجود خواهند آمد، چیزیکه هم منطقی‌ به نظر می‌رسد و هم دور از انتظار نمیباشد.

اما اینجا صحبت از چه مقدار، در چه مدت و مقایسهِ آن با حالاتِ امروزهِ بازارِ کار و نیز تاثیرش بر این بازار کار کنونی میباشد که در نمودارِ کمبریج بگونه نیمه مشخص گشته. همچنین مشخص نگشته که این نمودار در موردِ کدام کشور صادق است. همه میدانیم که برایِ نمونه شرایطِ بازارِ کار در آلمان و بریتانیا در این رشته بخصوص کاملا متفاوت میباشند. در کشور آلمان خودروسازان بزرگی مانند بنز، ب ام و، آئودی، پورشه، فولکس واگن و حتی شعبات فورد و تویوتا و و و  وجود دارند و در پی ایشان قطعه سازان.

در اینجا نخست نمودار کمبریج را نمایان ساخته و نوشته های آنرا که بزبان آلمانی هستند توضیح میدهم.

توضیحِ نمودارِ کمبریج : راستای استوار بر سال ( از ۲۰۱۵ تا ۲۰۵۰) و  راستای فرصت‌هایِ جدیدِ شغلی‌ که به وجود میایند.

توضیحِ رنگ‌ها در نمودارِ کمبریج :

زرد  شرکتهایِ ارایهِ خدمات

سرخ شرکتهایِ تولیداتِ برقی‌

سبز دیگر شرکتها

آبی‌ کمرنگ شرکتهایِ تولیدِ برق و هیدروژن

نارنجی شرکتهایِ سازه

سیاه شرکتهایِ فرآورده‌هایِ نفتی‌

آبی‌ِ  پر رنگ خودروسازی

بنا به این نمودار نخستین جنبش و بالا و پایین رفتنها را از سالِ ۲۰۲۰ میتوان واضحا مشاهده نمود ( باز هم تاکید می‌کنم که بستگی به کشور هم میتواند داشته باشد).  بنا به نمودارِ کمبریج در مجموع اوجِ ایجادِ فرصتِ کاریِ جدید را میتوان در سالِ ۲۰۵۰ یعنی بیش از سی‌ سالِ دیگر مشاهده نمود. در آنزمان خیلی‌ از ما دیگر در قیدِ حیات نمیباشیم.

خوب این از جنبه‌هایِ مثبتِ کاریِ خودروهایِ برقی‌. حال اندکی‌ هم به نکاتِ منفی‌ِ آن و فرصتهایِ شغلی‌ که در بخش صنعت خودروسازی از دست میروند بپردازیم.

پیشتر از همه اگزوز سازان و موتور و گیربکس ( سوختِ فسیلی ) سازان و رادیات سازان سنتی در  معرضِ نابودی قرار میگیرند و بدنبال آن موجی از ورشکستگیِ شرکتهایِ کوچکتر و بیکاری بدنبال خواهد آمد. موتورهای خودروهای برقی‌ عمدتاً  از ۲۰۰ قطعه تشکیل شده اند  درصورتیکه  موتورهایِ سوختِ فسیلی را حدودا  ۲۰۰۰  قطعه میسازند.

بخش‌هایی‌ از خودرو مانندِ پدال‌هایِ کلاچ و ترمز به احتمالِ بسیار زیاد حذف خواهند شد و و و …

از آن گذشته، این تنها کارکنان و کارمندانِ  خودروسازان نیستند  که از این ماجرا متضرر میگردند، بلکه بخش بزرگی از تعمیرکاران را نیز بایستی‌ به آنها اضافه نمود. دستگاه‌هایِ زیرِ کاپوتِ خودروهایِ برقی‌ کمتراز  خودروهایِ سوختِ فسیلی خراب می‌شوند و اگر هم شوند کمتر تعمیرکارِ سنتیست که به کارِ تعمیرِ آنها وارد بوده و دستگاه‌هایِ لازم  برایِ آنرا داشته باشد.

این تغییرات چنان زیاد هستند که رییس شورایِ کارگران و کارمندانِ کارخانه مرسدس بنز هشدار داده واز آمدن خودروهایِ برقی ابرازِ نگرانی‌ کرده.

از سوی طرفداران خودروهای برقی این موضوع مطرح می‌شود که به جایِ این قطعات، جایگزینهای دیگری تولید خواهند شد، مثلاً باتری.

بجز تسلا که باتری سازیِ خود را عمدتاً خود در دست دارد دیگر خودروسازن چندان متکی بخود نیستند و وابسته به چین و کره جنوبی و سامسونگ و پاناسونیک میباشند.

شرکتی مانندِ ب ام و نیز که خواسته مستقل عمل کند، تولیداتِ خودروهایِ برقی‌ خویش را به چین منتقل نموده است.

در شگفتم اگر دولتِی مانند دولت آلمان که عمدتاً مخارجِ خویش را از مالیات‌های مستقیم و پرداختهای ایالتی تامین می‌کند، در این رابطه متضرر نشود.

بنابراین جدا از ملاحظات و پرداختن به جنبه های استراتژیک و لجستیکی برای خود خودروسازان در امر بیکباره آوردن خودروهای برقی به بازار ( کارخانجاتی مانند تسلا و یا ولوو استثنا هستند. اولی از همان آغاز با خودروهای برقی شروع کرد و دومی دهه هاست که جلوتر از تکنولوژی موجود در بازار حرکت میکرده) دولتهایی مانند دولت آلمان نیز خوشتر میدارند تا خودروهای برقی بگونه مرحله ای وارد بازار گردند تا بیکباره نیز بر تعداد بیکاران و ناراضیان افزوده نگردد.

فارسی تنها یا فارسی دری یا فارسی تاجیکی؟

پیش از اینکه واردِ مقوله اصلی گردم اشاره به سه‌ چیز را، از دو مآخذ و یک پرسش بسیار ضروری میدانم.

ولی‌ پیش از مطرح کردنِ این سه‌ نیز، اشاره‌ای کوتاه به نویسندهِ این نبشته یعنی خودم می‌کنم.

نه‌ تحصیل‌کرده‌ در رشته تاریخ وادبیات هستم و نه‌ تحصیل‌کرده‌ در رشته زبان و قوم شناسی‌، اما پیوسته به این رشته‌ها دلچسبی‌ داشته و در حدِ امکان در این زمینه‌ها مطالعه کرده ام ولی‌ خود را متخصصِ این رشته‌ها نمیشناسم.

این متخصص نبودن را منِ ‌ایرانی اما به هیچ وجه به معناِی نداشتنِ حقِ پرسش و مطرح نمودن یکِ ایده نمیدانم.

پرسیدن حقِ من است و پاسخ دادنِ بی‌ تعصب به این پرسش‌ها حق و حتی وظیفهِ پژوهشگرانِ تحصیل‌کرده‌ِ و پاسداران فرهنگمدار زبان افغانی، تاجیکی و ایرانی در رشته‌هایِ یاد شده بالا میباشد.

باشد که از سردرگمی و گیجیِ تاریخی بیرون آمده و به رسیدگی به حال خود بپردازیم.

 ۱ – در کتابِ ایران در اسپانیا، تألیفِ شجاع الدینِ شفا چاپ انتشارات گستره ایران، از صفحاتِ   بیست و بیست ویک به بعد با قیدِ منابع معتبر به این موضوع اشاره گشته که چون اعراب ایران ( سرزمینی که شاملِ ایرانِ امروزی، افغانستان، تاجیکستان و بسیاری جاهایِ دیگر بود ) بگرفتند از کثرت کتب و نوشتار‌هایِ موجود در کتابخانه‌هایِ این سرزمینِ پهناور که در حقیقت سند و شناسنامه فرهنگی‌ و آئین مملکتداریِ این سرزمین بود، در شگفت شدند  و نخست آنها را درنیافتند ولی سپس از خلیفه دوم مسلمین، عمر پرسیدند که با آنها چه کنیم؟  او نیز پاسخ صریح داد با وجودِ کتاب خدا از آنها بی نیازیم، نابودشان کنید. و این برداشتن نخستین گام در راه  تلاش برای نابودی فرهنگی ایرانیان بود. هر چند که نویسنده سپس عنوان مینماید که اعراب بزودی دریافتند که بدون ایرانیها این سرزمین پهناور را که در این میان از هند تا اسپانیا را دربرمیگرفت، نمیتوانند  اداره کنند.

بکار گرفتن برمکیان بلخی یکی از نمونه های بسیار بارز اثبات ادعای شجاع الدین شفا میباشد.  کار مملکتداری و تنظیم دیوان بجایی رسیده بود که با وجود برمکیان، خلیفه دیگر تنها یک مقام تشریفاتی گشته  و کلیه امور اداری و دیوانی در دست خانواده برمک بود. تا اینکه به گاه هارون الرشید، همه مردان ایشان را بجز یک تن که موفق به فرار شد، بکشتند و زنان و دخترانشان را متاع نمودند.

۲ – در کتابِ دو قرن سکوتِ عبد الحسینِ زرین کوب از انتشارات سخن چاپ ایران، با ذکرِ منابع معتبر بیان  گردیده که نزدیک به دو سده مردمانِ ایران زمین از تکلم به زبانها وا گویش‌هایِ ملی‌ خود منع گشته بودند و مردمان  این ناحیه از ایران گویش خویش را پنهان میداشتند. ایرانیان دیگر جاهای ایران همگی منکوب شده بودند. بطور کلی در پهنه جغرافیایی سرزمین ایران مردمان هرچه به مرکزِ خلافتِ اعراب نزدیکتر می‌بودند، فشارِ بیشتری را متحمل می‌شدند. مگر دو بخش از ایران که جانانه پایداری میکردند.

تپورستان و خراسان.

 پس تا اینجا ما متوجه گشتیم که آثارِ فرهنگیمان نابود گشته بودند و پیوندها نیز آگاهانه بریده شده بودند.

از تپورستان ما بیشتر پایداریِ نظامی آنها را می‌شناسیم  مردم این سرزمین یل پرور ( نام گیلان نیز از سرزمین یلان گرفته شده ) حاضر به تسلیم نبودند. هرچند که مقاومتِ ادبی و فرهنگی اینان‌ افتخار آمیز است و برایِ نمونه توانستند که گویشِ خود را حفظ نمایند اما برایشان تنها میسر گشت که آنرا تنها در منطقهِ خود پاس نهند و نتوانستند آنرا به خارج از منطقه خویش گسترش دهند. گویشِ تپوری به پهلویِ ساسانی نزدیک بود.

در موردِ خراسان ماجرا به گونه دیگری بود. یکی‌ اینکه خراسان بخشِ پهناوری بود که با خراسانِ امروزِ ایران آغاز میشد ولی‌ به هیچ وجه در همانجا نیز ختم نمی‌گشت بلکه از یک سو تا بخوارزم و هند و کاشغر ادامه میافت و از سویِ دیگر به سیستان و بخشهای بزرگی از پاکستان امروز. و اینها را هم اگر مستقیماً شامل نمی‌گشت،  ولی دستکم بسیار شدید زیرِ نفوذِ فرهنگی و سنتی خویش داشت. مردمانِ این سرزمینِ پهناور نیز از سده‌ها پیش از اسلام به دری که یکی‌ از گویش‌هایِ زبان‌هایِ ایرانیست تکلم میکردند و آنرا پاس میداشتند. دری متاثر از زبان پهلویک اشکانی به گویشِ ‌ایرانیِ سغدی بیشتر نزدیکی‌ داشت تا پهلوی ساسانی یا پارسی میانه.

اینرا نمیبایست اما به معناِ جدایی کامل‌ ایندو از یکدیگر دانست. از آن گذشته اشاره به یک جریان تاریخی شاید روشنی بیشتری بهمراه بیاورد. واژه پهلوه  pahlawah صورت نوینتر پرتوه paratowah  یا پره ثوه parathawah میباشد که اشاره به سرزمین پارت ( خود واژه پارت در عمل بمعنای پارس کناره یا پارس حاشیه میباشد). پارت را هم که میدانیم خاستگاه اشکانیان بود. بدینگونه خراسانیان برای  دومین بار بود که پس از شکست ایرانیان ققنوس وار از خاکستر خویش برخاستند و اقتدار فرهنگی خویش را بازستانده و روای آن را برافراشتند. نخستین بار بپا خاستن ایشان در برابر سلوکیان، جانشینان اسکندر بود و اکنون نیز این. 

به هر روی، زمانیکه که برای یعقوبِ لیثِ صفاری در سیستان شعری به عربی خواندند و او جملهِ نامی‌ و کارآمدِ خود یعنی „ چیزی که من اندر نیابم، چرا باید گفتن؟“  را بر زبان آورد دیگر مانعی بر سرِ راهِ پاسدارانِ این گویش وجود نداشت که به این گویش سخن نرانند. 

وجودِ سخنسرایانی مانندِ فردوسی که با حماسه سراییش بیشترین تاثیر را در گسترشِ و زنده کردن دوباره این زبان داشت، رودکی که به باور ریچارد فرای در تبدیل خط پهلوی به خط فارسی نقش داشت و از سخنسرایان سبک خراسانی بود،  فرخی سیستانی،  ابو سعید ابی‌ الخیر،  رابعه بلخی،  دقیقی‌،  عنصری،  راتبه نیشابوری،  ابو اسحقِ جویباری،  ابو حفظِ سغدی،  ابو شییبِ هروی،  بسامِ کرد، حنظله بادغیسی،  محمودِ وراقِ هروی،  ابوشکورِ بلخی،  محمد پسرِ وسیفِ سگزی، حنظله بادغیسی  و و و و و و و که بدونِ مقدمه به یکباره  به پا خواسته و سرودند، گواه بر ریشه دار بودنِ این زبان از گاهِ باستان در میا‌‌نِ ایشان میباشد..در کوتاه  مدت هیچگاه نمیتوان زبانی نو برای مردم  ساخت و ادبیاتی غنی و پر از معانی و اشارات و تشبیهات مضمر  بر روی آن بنا نهاد .

جالب توجه اینکه از میان اینها فردوسی صریح و واضح به رابطه میان دری و زبان پهلوی اشکانی یا پارتی اشاره کرده است. زمانیکه که میخواهد در نخستین صفحات شاهنامه برای ما بازگو کند که چگونه در اقدام به نوشتن شاهنامه مردد بوده.

دل روشن من چو برگشت ازوي

سوي تخت شاه جهان کرد روي

که اين نامه را دست پيش آورم

ز دفتر به گفتار خويش آورم

بپرسيدم از هر کسي بيشمار

بترسيدم از گردش روزگار

مگر خود درنگم نباشد بسي

ببايد سپردن به ديگر کسي

و ديگر که گنجم وفادار نيست

همين رنج را کس خريدار نيست

برين گونه يک چند بگذاشتم

سخن را نهفته همي داشتم

سراسر زمانه پر از جنگ بود

به جويندگان بر جهان تنگ بود

ز نيکو سخن به چه اندر جهان

به نزد سخن سنج فرخ مهان

اگر نامدي اين سخن از خداي

نبي کي بدي نزد ما رهنماي

به شهرم يکي مهربان دوست بود

تو گفتي که با من به يک پوست بود

مرا گفت خوب آمد اين راي تو

به نيکي گرايد همي پاي تو

نبشته من اين نامه پهلوي

به پيش تو آرم مگر نغنوي

گشاده زبان و جوانيت هست

سخن گفتن پهلوانيت هست

شو اين نامه خسروان بازگوي

بدين جوي نزد مهان آبروي

چو آورد اين نامه نزديک من

برافروخت اين جان تاريک من

حالا ببینیم که حافظ به همان زبان پهلوانی که فردوسی به آن شاهنامه را نوشته، چه می گوید و آنرا چه می نامد؟

در قطعه 

نه هر که چهره برافروخت دلبری داند

نه هر که آینه سازد سکندری داند

...

...

...

...

...

و در پایان میگوید

ز شعر دلکش حافظ کسی بود آگاه

که لطف طبع و سخن گفتن دری داند

بنابراین جدا کردن دری وگفتار پهلوی یا پهلوانی یا پهلوانیک از یکدیگر بی معنی به نظر می رسد، مگر اینکه بخواهیم ادعا کنیم این بزرگان فرهنگ و ادب به کار خود آگاه نبودند. 

در لغت نامه دهخدا زیر معنای پهلوانی می خوانیم : پهلوانی منسوب به پهلوان و پهلوانان و پهلو (پارت) بمناسبت شجاعت و دلیری این قوم پارتی، پهلوی.

سرایندگان نامبرده شده بالا و دیگرانی که در بالا نامشان  نیامده است  ولی  وجود  و حضور پررنگ و فعال داشتند، سبک خراسانی را بنا نهادند. سبکهای عراقی و حتی اصفهانی نیز چیزی نیستند مگر سبک خراسانی با تغییراتی جزیی در آن.  سبک عراقی همان سبک خراسانیست با واژه های بیشتر از عربی و سبک اصفهانی در واقع بازگشت  دوباره  از سبک عراقی به سبک خراسانی است.

همه اینها گواه بر داشتن ریشه های قوی یک زبان در خاک یک سرزمین بزرگ دارد که امروزه در قالب چند کشور مجزای قابل احترام در کنار یکدیگر وجود دارند. 

اینکه ادعا می‌شود دری زبانی‌ در دربارِ ساسانیان بوده  و پس از استیلایِ اعراب و برافتادن دربار ساسانی بناگاه در خاورِ ایران ظهور کرده و در کمترین مدت این همه سخنسرایِ محکم سخن را عرضه نموده واز اینروی زان پس آنرا دری یعنی زبانِ درباری نامیده اند، را مزاحی بیش نمیتوان شمرد.
ما از گاهِ ساسانیان یک دهمِ این تعداد سراینده را در تیسفون نمی‌شناسیم که  به  این گویش سخن گفته و سروده بوده باشند و نامی‌ از آنها به جای مانده باشد.

قدرِ مسلم ولی‌ اینست که احتمال آشنائی با این گویش در دربارِ ساسانی وجود داشته زیرا که خراسان یکی‌ از چهار بخشِ تقسیماتِ اداری و دیوانیِ گاهِ ساسانی بوده است و بخش کم اهمیتی نیز نبوده ولی‌ این آشنائی به این اندازه نمیتوانسته بوده باشد که در دربار تنها به این گویش سخن گویند.

استاد محمد تقی بهار در مورد زبان دری و خاستگاه آن و نفوذش به دربار ساسانیان نظریه مشابهی دارد که جالب و منطقی نیز میباشد و ریشه های منطقه ای این گویش را نیز تا حد زیاد مشخص میکند.

۳-  اما چرا فارسی‌ِ دری؟ شاید بتوان این چرا را با این استدلال پاسخ داد ( نظرِ صائب را میبایست اهلِ فنّ دهند، تأیید و تکذیب این جای نوشته من به عهده ایشان است )، که از دیر باز، همه  سرزمینها  بنامِ یکی‌ از نامیترین اقوام و یا امکنهِ درونِ آنها خوانده می‌شدند.

برای نمونه ما ایرانی‌ها همه یونانیها را یونانی میخوانیم به سببِ اینکه نخستین بخشِ آشنایِ سرزمینِ هلنیها برایِ ما ایونی بود. همه جهان کشورِ باستانیِ روم را بنام شهرِ رم میشناخت، هرچند که این کشور تمامی کرانه‌هایِ شمال و جنوب دریایِ مدیترانه را شامل می‌گشت.

کشورِ آلمان را ما آلمان میخوانیم زیرا آشنائی ما با این کشور از طریقِ فرانسویها بود که خودشان آلمانها را به واسطه نخستین قومِ آلمانی که با آن‌ آشنا شدند یعنی آله مان‌ها ( به معناِی همگی‌ مردان ) آلمان نامیدند.

زبانی‌ را هم که اینها تکلم میکردند آلمانی می‌گفتند. گویشِ آله مانی گویشی بود که با دیگر گویش‌هایِ اقوامِ ژرمن با وجود اشتراکاتِ بسیار زیادشان، تفاوت‌هایِ واژه ای و صوتی هم داشت. این گویش و این قوم امروزه عملاً دیگر  بگونه مجزا وجود ندارند و گویش آله مانی با دیگر گویشهای مردمان سرزمین آلمان ادغام گشته است اما ما هنوز نام و زبانِ این کشور را آلمان و آلمانی میخوانیم و میدانیم.

در موردِ کشورِ باستانی ایران که تا همین یک سده پیش پارس یا پرشیا خوانده میشد نیز وضع به همین منوال بود. آشنایی جدی و نزدیک غربیان تاریخ نویس با ایرانیان زمانی شروع شد که همه سرزمین پهناور ایرانزمین زیر فرمان پادشاهان هخامنشی از ناحیه پارس بود و از همینرو آنها همه این سرزمینها را پارس نام نهادند و زبانی را‌ هم که برایش در نظر می‌گرفتند پارسی بود که پس از یورش اعراب فارسی‌ میخواندند.

زمانیکه دری جای خالی‌ِ زبانهایِ ‌ایرانیِ نابود شده و یا در حالِ نابودی را پر کرد، به آسانی از سویِ همگان بنام فارسیِ دری خوانده و پذیرفته شد. فارسیی‌ که ریشه در خراسانِ بزرگ دارد و ما همگی‌ چه تاجیک، چه افغان و چه ‌ایرانی به آن‌ مباهات می‌کنیم و آنرا  یکی‌ از بزرگترین فصولِ مشترکِ خویش میدانیم و ارجش مینهیم زیرا که شخصیت و پیشینه مشترک ما را بما بازگرداند و از بی هویتی نجاتمان داد. چیزیکه برای فرهنگهای کهن دیگر مانند فرهنگ مصر میسر نگشت. 

بیاد دارم که در دوران کودکی ما نیز زمانیکه به کلاس اول میرفتم بر روی جلد کتاب فارسی تدریسی ما نام فارسی دری نقش بسته بود و ما آنرا جز به این نام نمیشناسیمش.

آبان ماه ۹۶

گفتن نظر راههای گوناگون و زیادی دارد.

گاهی میخواهی به سینما بروی  و در خیابان آگهی فیلمی را میبینی و آرام از کنار سینما رد میشوی بدون اینکه به خرید بلیط و رفتن به سینما برای تماشای این  فیلم اقدامی نمایی و یا برنامه ای برای درآینده  دیدن آن بریزی.

در آنزمان بدون گفتن حتی یک واژه، نظرت را در مورد فیلم بیان کرده ای.

Öffentliches Laden der E-Autos, ein Problem hier?

An dieser Stelle möchte ich gern mich  auf einem Aspekt der Welt von  E-Autos  konzentrieren. Öffentliche Stromtankstellen für E-Autos und diese Welt ja nur aus diesem Blickwinkel ein wenig betrachten.

Es sollten im Jahre 2020 eine Million E-Autos auf deutschen Strassen rollen. Das wünschte sich die Bundesregierung vor Jahren.

Anfang dieses Jahres waren gerade einmal 34.000 Elektroautos in Deutschland zugelassen - weniger als ein Prozent aller Autos (genauer gesagt 0,7%  trotz  4000 Euro Staatsprämie und Steuerermässigung).

Dramatischer ist, dass viele Kunden Angst haben, dass die Reichweiten der E-Autos nicht ausreichen und schlimmer noch, die Stromtankstellen sind rar gesät, erst recht die Schnellladesäulen.

Folgende Berechnung sollte zeigen, ob zur Zeit das Laden der E-Autos mit öffentlichen Ladesäulen ein Problem in Deutschland darstellt oder nicht.

Dafür mache ich hier einen einfachen Vergleich zwischen Großstädten Deutschland und Oslo.

Laut Zeit online (erschienen am 25. Oktober 2017), In deutschen Großstädten herrscht weiterhin Ladesäulenknappheit. In den meisten Großstädten kommt nur eine Stromtankstelle auf Zehntausende Einwohner. 1 Säule pro 10000.

Wir wissen aus dem Beispiel Norwegen, Oslo, dass diese Stadt mit der Population von 634.293 (2014) Vereinte Nationen im Besitz von 1300 öffentlichen Ladestationen ist. Laut Presse, die Oslo Einwohner finden das nicht ganz ausreichend.

Das bedeutet mit anderen Worten in etwa eine Ladestation pro 488 Einwohner.

Wiederum mit anderen Worten heisst es, dass wir hier zulande durchschnittlich nur 5% der vorhandenen Ladestationen von Oslo nachweisen können.

Selbst wenn die eine Million E-Autos bis 2020 realisierbar wären, hätte man hier mit ganz langen Warteschlangen vor den Ladesäulen rechnen müssen.

Bei einer Millionen E-Autos  bis 2020 wurde ein Ziel formuliert aber nicht die Instrumente dafür. Eins davon ist die ausreichende Anzahl der Stromtankstellen bundesweit.