خواندن این سطور شاید برای شرکت کنندگان در کنفرانس جهانی محیط زیست دوربان که چندی پیش در آفریقای جنوبی انجام گرفت، جالب میبود. پیش از نوشتن میخواهم همچنین یادآور شوم که بنا به پیشگویی مایاها سال 2012 میلادی سالیست که بشریت نابود خواهد شد. همان مایاهایی که نابودی خویش را نمیدیدند.
در سده های میانه (قرون وسطی) یک تمدن بزرگ در آمریکای مرکزی توسط بی اهمیت شمردن قوانین طبیعی محیط زیست خویش وسایل نابود گشتن خویش را فراهم آوردند. اینجا گفتگو از قوم مایا و زمان مربوط به سده نهم میلادی یا درست تر بگوییم میان سالهای 810 تا 900 میلادی میباشد.
اخیرا بنجامین کوک پژوهشگر سازمان فضایی ناسا در گردهم آیی اعضای اتحادیه زمین شناسان آمریکایی در سانفرانسیسکو مدارک و شواهد جدیدی را عرضه نموده که نحوه این زوال را بگونه ای روشن بنمایش میگذارد.
در مورد چگونگی نابود شدن قوم مایا پیشتر از آنهم گمان پردازیهایی شده بودند. گمانه هایی مانند احتمال بروز بیماری، اتفاق افتادن انقلاب و شورش و یا مدیریت نادرست پیشتر از اینهم مطرح گشته بودند اما اینکه واضحا گفته شود که مایاها بر اثر خشکسالی بوجود آمده ای خودشان نیز در پدید آمدنش مقصر بودند، از میان رفته باشند را تا کنون کسی عنوان نکرده بود. ناگفته نماند که در سال 2003 نتایج یک رشته از پژوهشها منتشر گشتند که نابودی مایاها را بر اثر بروز خشکسالی عنوان میکردند ولی در آنها نیز به اینکه یکی از مسببین بزرگ بروز خشکسالیها خود مایاها بوده اند، اشاره ای نشده بود.
ماجرای احتمالی به اینصورت بوده که دوران شکوفایی تمدن مایاها همزمان با آغاز افت پایه های اجتماعی – زیست محیطی و نابودی ایشان بود.
در این دوران که با بارش کم باران همراه بود، جمعیت مایاها رو به افزایش گذاشت و آنها جهت دستیابی به مواد غذایی بیشتر جنگلهای پیرامون خویش را نابود کردند تا بوسیله آن به زمینهای کشاورزی دست یابند. وجود جنگلها باعث میگردید تا هوا پیوسته مرطوب باشد و در نتیجه باران ببارد. با از بین رفتن جنگلها نه تنها از رطوبت هوا بصورت بسیار زیادی کاسته شد و بارانی نبارید بلکه زمین نیز در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار گرفت و خشک شد. خشک شدن زمین سبب بعمل نیامدن کشت، گرسنگی، بیماری، افزایش مرگ و میر، کمبود جمعیت و در نهایت از میان رفتن تمدن مایاها شد و این بهنگام حدود 1000 میلادی بود. در سده یازدهم میلادی پس از نابود شدن مایاها، طبیعت فرصتی دوباره یافت و زنده شد. جنگلهای متراکم دوباره زمینهای از دست داده را تسخیر کردند. امروزه بسیاری از بناها و شهرهای مایاها در زیر پوشش همین جنگلها از دیده ها پنهان هستند.
هر از گاهی یکی از آنها دوباره یافته میشود و باستان شناسان را هیجان زده میکند.
No comments:
Post a Comment