یک آزمایش بسیار جالب بر روی شامپانزه ها

چندی پیش از سوی پژوهشگرانِ رفتاری آزمایشِ جالبی‌ بر رویِ شامپانزه‌ها انجام گرفت که هرچند با مخالفتِ طرفدارانِ حیوانات روبرو گردید ولی‌ دستاوردِ شگفت انگیز و قابلِ تأملی را به همراه داشت.

شامپانزه‌ها ۹۸%  اطلاعاتِ ژنتیکیِ مشترک با انسانها دارند.

پژوهشگران ۵ شامپانزه را در قفسِ بزرگی‌ انداختند و دو سه‌ روز به آنها غذا دادند. پس از آن در کنار غذایِ معمولیشان موز یا میوه دیگری را در بالایِ قفس تنها برایِ یک میمون به میله ای آویزان کردند. واضح است که شامپانزه‌ای که تند تر از بقیه بود، به بالا میرفت و میوه را برداشته و تناول میکرد.

پس از چندی پژوهشگران هنگامِ رقابتِ شامپانزه‌ها برای بالا رفتن و دستیابی پیدا کردن به موز، شامپانزه بالایی‌ را رها کرده ولی‌ با لوله آبِ نسبتاً قوی چهار شامپانزه دیگر را که هنوز در تقلای بالا رفتن و دسترسی پیدا کردن به موز بودند با آبِ بسیار سرد خیس میکردند، بطوریکه آنها از اینکار خوششان نمیآمد.  پس از مدتی‌ شامپانزه‌ها متوجه این موضوع شده و هرگاه یکی‌ از آنها جلو می‌‌افتاد، دیگران حرکتی نمی‌کردند. پژوهشگران به این هم بسنده نکردند و ازآن ببعد هر گاه که یکی‌ از شامپانزه‌ها جلو می‌‌افتاد با وجودیکه چهار شامپانزه دیگر تکان نمیخوردند ولی‌ باز با آبِ سرد ترشان میکردند.

شامپانزه‌ها بزودی اینرا نیز دریافتند و به هنگام نصبِ موز در بالایِ قفس، تا یکی‌ از آنها میخواست به سمتش بالا برود، دیگر شامپانزه‌ها او را میزدند تا تکان نخورد.

مدتی‌ نیز بدین منوال گذشت و پژوهشگران جای یکی‌ از این ۵ شامپانزه را با یک شامپانزه جدید عوض کردند.

شامپانزه جدید که از جریان بی‌خبر بود، به محضِ دیدنِ خوراکی میخواست به طرفش رفته و آنرا تناول نماید، اما هر بار توسطِ اعمالِ زورِ دیگران متوجه میشد که نباید اینکار را بکند. تا اینکه او هم فرا گرفت که بالا رفتن بطرف موز یعنی کتک خوردن از دیگر شامپانزه ها پس یاد گرفت که نشسته و به موز تنها نگاه کند.

به همین منوال همه شامپانزه‌هایِ نخستین با شامپانزه‌های جدید تعویض شدند و همه شامپانزه‌هایِ جدید نیز فرا گرفتند که هروقت یکی‌ از آنها برایِ خوردنِ موز به سمتِ بالا میرود، دیگران باید او را بزنند. جالب اینکه از میانِ آنها هیچ شامپانزه‌ای  که شخصا تجربه تلخ  تر شدن با آبِ سردِ فشار قوی را انجام  داده باشد وجود نداشت ولی باوجود این بر اثر آموزش گروهی و رفتار جمعی  با دقت تمام مواظب بودند که هیچکدام از آنها بسمت موز آویزان شده نرود.

آنها تنها از پیشینیانِ خویش فرا گرفته بودند که خوردنِ موزِ آویزان شده بالا را باید بی‌ هیچ چون و چرایی مانع شد. همین. تفسیر با خودتان.