خوش بینی سالم

دانشمندان در غرب بتازگی پی برده اند که کسانیکه مثبت اندیش هستند، دوران نقاهت پس از عمل جراحی را تندتر و راحت تر پشت سر میگذارند، فشارخون پایین تری دارند و نیز کمتر از دیگران افسرده میشوند. اکنون پژوهشگران کوشش میکنند تا دریابند که آیا خوش بینی را هم میتوان تمرین کرده و فرا گرفت؟

نخست وزیر انگلیس وینستون چرچیل زمانی گفته بود : خوش بین کسی است که در هر چالشی شانسی برای پیشرفت میبیند و بدبین وارون آن در هرشانسی چالش میبیند.

خانم مادلن پترز Madelon Peters پروفسور دانشکده روانشناسی دانشگاه ماستریخت هلند در طی انجام آزمایشهای عملی دریافت که خوش بینها بمراتب بیشتر میتوانند دست خود را در آب یخ زده نگاه دارند. خانم پترز میگوید : معلوم است که تندرستی انسان وابسته به محیط زیست پیرامونش و هم چنین ژنهای وراثتی نیز میباشد اما او ادامه میدهد، من مایلم که بدانم افکار ما تا چه حد و تا به کجا بر روی تندرستی ما تاثیر میگذارد.

بتازگی او رشته تدریسی جدیدی را بنام روانشناسی تندرستی در دانشگاه ماستریخت برای دانشجویانش عرضه کرده است. دیگر دانشمندان علاقه مند به نتایج مطالعات خانم پترز با بی صبری میگویند : نتایج پژوهشهای خانم پترز و دانشجویانش میتوانند تحولی در افکار انسانها در مورد  بیماریها و مشکلات  و  راه حلهای  مربوط به آن بوجود آورند.

خود خانم پترز میگوید : اگر بتوان خوش بینی را تعلیم داد بطوریکه بیماران بتوانند از آن به عنوان وسیله کمکی برای درمان بیماریهای جسمی و روانی خود استفاده نمایند، سلاح تازه ای برای مبارزه با بیماریها در اختیار پزشکان قرار گرفته است.

مادلن پترز حدود بیست سال است که بیمارانی را که  علت بیماری درد زانو و درد کمر آنها را نمیشد بدرستی تشخیص داد زیر نظر گرفته و با کمک برای بالا بردن وضعیت روحی آنها، ایشان را در موقعیت بسیار بهتری قرار داده است.

برخی از این بیماران پیشتر از آن از ترس از کار افتادن عضو صدمه دیده، آنرا حرکت نمیدادند و به اینصورت بتدریج عضو مصدوم واقعا از کار افتاده و بیمار نیز افسرده و منزوی میگردید. او میگوید، زمانی بفکر افتادم که ارزش آنرا دارد که بررسی نمائیم که چه عواملی میتوانند  از بوقوع پیوستن این گونه عوارض جلوگیری نمایند و با شگفتی دریافتیم که خوش بینی و مثبت نگری.

پژوهشهای بعدی  نشان دادند که خوش بینها راحتتر با بیماری خود برخورد و مقابله میکنند و ساده تر بدنبال راه حلهای عملی میگردند و آنهم بعلت کمتر ترشح کردن هورمونهایی در بدن ایشان که به افسردگی و یا التهاب می انجامند. هورمونهایی مانند ادرنالین.  بنابراین تپش قلب ایشان آرامتر است، فشار خونشان طبیعی تر و سیستم های دفاعی بدنشان فعالتر است و بدنشان سلولهای مدافع بیشتری تولید میکند. بدن خوش بینها پس از واکسیناسیون هم واکنش بهتری از خود نشان میدهد.

نتایج این پژوهشها همچنین نمایان ساختند که خوش بینها الکل و سیگار کمتر مصرف میکنند و تغذیه شان نیز بهتر است و دیرتر دچار بیماریهای  پیری و عوارض سنین کهولت میگردند.

این پژوهشها از سوی خانم پترز در عرض هشت سال و  بر روی 97 هزار زن که  سنشان بالاتر از پنجاه سال بود، انجام گرفتند. از دیگر دستاوردهای این آزمایشات رسیدن به این آگاهی بود که در میان این گروه که مطالعات بر روی آنها انجام گرفتند، مثبت اندیشان تا سی درصد کمتر از دیگران به بیماریهای قلبی دچار گشتند. یک مقایسه ساده نشان داد که اینها بطور متوسط لاغرتر و یا ورزشکارتر از دیگران نبودند و تعذیه و خواب و مصرف سیگار نیزد در میان ایشان بطور میانگین تفاوتی  با دیگران نداشت تنها فرقی که میان گروهی که بیشتر دچار بیماریهای قلبی شده بود و آنانی که  کمتر از اینگونه بیماریها رنج میبردند همانا مثبت اندیشی سالم ایشان بود.

در اینجا بایستی توجه داشت که میان مثبت اندیشی و ساده انگاری تفاوتهای عمده وجود دارند و منظور از مثبت اندیشی در اینجا ساده انگاری نیست.

در یکسری پژوهشهای دیگر که توسط  پژوهشگران  آمریکایی از دهه سی سده  گذشته بر روی 281 نفر آغاز شده بود و تا به امروز نیز ادامه دارد، مشخص گردید که در سالهای جوانی و میان سالی وضعیت  همه کما بیش یکسان بود اما  از سن 45 سالگی به بعد منفی بافان و بد بینها در موقعیت جسمانی بدتری قرار گرفتند.

طی پژوهشهای دیگر که بموازات ایندو پژوهش انجام گرفت،گروه دیگری از دانشمندان به این نتیجه رسیدند که خوش بینی و یا بدبینی تا 25 درصد موروثی است و 75 درصد باقیمانده امری تربیتی میباشد که انسان از سنین خردی تا به آخر از والدین و مربیان (بطور اخص) و افرادی که در پیرامون او هستند فرا میگیرد.

اینکه آیا در این رابطه ( تندرستی)  تفاوتی میان کسانیکه ذاتا خوشبین بدنیا آمده اند و کسانیکه بر اثر عوامل تربیتی  بمرور زمان خوش بین گشته اند وجود دارد یا نه هنوز معلوم نیست و تحقیقی در این زمینه تا کنون انجام نگرفته است.

خانم پترز بیشتر مایل است که نتایج  پژوهشهای  وی فقط بعنوان ابزار کمکی در امر درمان و مداوای بیماران بکار گرفته شود و نه تنها راه مداوا. او میگوید نمیتوان و نباید کسی را  وادار  به خوش بینی نمود زیرا نتایج کار در این صورت کاملا برعکس انتظارات میشوند. او همچنین معتقد است که خوش بینی در رابطه با درمان میتواند تنها یکی از هزاران عامل برای درمان باشد و نه راه حل.