کاوشگران در صربستان به قدیمیترین آثار برنجی ساخته شده دست بشر جهان دست یافتند. با یافتن این آثار کاوشگران پی بردند که در 7300 سال پیش در شبه جزیره بالکان سوداگران ثروتمندی زندگی میکردند.
باستان شناسان در شگفتند که دوران برنجی چگونه به این زودی در آنجا آغاز گشته و چگونه نیز بصورت ناگهانی از بین رفته است.
در اروپای پنج هزار سال پیش از میلاد مسیح چندان خبری نبود. مردمان این قاره اندک اندک توسط بیگانگانی که از شرق میآمدند با کشاورزی آشنا شدند. کل جمعیت انسانها بر روی زمین به زحمت به هفت میلیون نفر میرسید. با وجود این در جنوب شرق اروپا یعنی در صربستان امروزی در جائیکه روستای پلوچنیک Pločnik قرار گرفته است در هفت هزار سال پیش شهر نسبتا بزرگی قرار داشت با کلبه های تنگ بهم چسبیده که مردمانش قادر بودند زیورآلات، ابزار کار و اسلحه برنجی بسازند.
باستان شناسان در پلوچنیک تبر، تیشه و سرگرزهای برنجین یافتند که نمایانگر این هستند که دوران نوسنگی در این منطقه در این ایام به پایان رسیده و دوران برنجین آغاز گشته بود.
قدیمیترین اثر یافته شده در این منطقه، هفت هزار و سیصد سال عمر دارد که از قدیمی ترین اثر برنجی تا کنون شناخته شده جهان برای بشر حدود هشتصد سال کهن تر است.
تا پیش از کشف این آثار باستان شناسان تصور میکردند که کهن ترین ریخته گری جهان در شمال مزوپتامی (میان رودان) وجود داشته واز آنجا بوده که این صنعت نخست به خاورزمین و سپس به باخترزمین راه پیدا کرده است. یافته های نو از روستای پلوچنیک اندیشه ها و محاسبات باستان شناسان را بهم زده زیرا که مردمان ساکن بالکان بخوبی میدانستند چگونه باید از سنگهای معدنی، برنج را استخراج کرده و با استفاده از کوره های ریخته گری از آنها برای تهیه و ساخت اسلحه و ابزار و زیورآلات استفاده نمایند.
رایکو کراوس کارشناس دوران برنجی و باستان شناس از دانشگاه توبینگن آلمان میگوید : خاک زمین پلوچنیک بسیارغنی از فلز برنج میباشد و در برخی نقاط آنجا میتوان حتی برنج خالص را در نزدیکی سطح زمین یافت. زمین این منطقه چنان از این ماده معدنی پر است که نوعی از شقایق که برای حیات احتیاج مبرمی به برنج دارد به فراوانی در آنجا یافت میشود. در برخی از مناطق میتوان خاک با غنای پنجاه درصدی فلز برنج مشاهده کرد.
پلوچنیک تنها مرکز شهرنشینی در شبه جزیره بالکان نبود. در نزدیکی شهر وارنا که سومین شهر بزرگ بلغارستان و واقع در کرانه های دریای سیاه میباشد اندکی پس از پلوچنیک شهر نسبتا بزرگی پدید آمده بود که باستان شناسان گورستان آنرا پیدا کردند. گورها پر از اشیای زرین و برنجی و سنگی و همچنین صدفهای اطراف دریای اژه بودند. صدفها را از راه دور به آنجا آورده بودند.
تنها از یک گور مقدار 1،516 کیلوگرم اشیاء زرین بدست آمد که این مقدار طلا به تنهایی بیشتر از مجموع اشیاء زرین یافته شده از این زمان در سراسر جهان میباشد.
بنظر میرسد که ساکنان وارنا تنها ثروتمند نبودند. آنها هم چنین از شبکه بازرگانی نیرومندی برخوردار بودند که امر تجارت و داد و ستد آنها را با نقاط بسیار دور جهان میسر میساخت.
کراوس میگوید : در یک گوشه از جهان مردمان بالکان بودند که برای خود تمدنی داشتند و در گوشه دیگر جهان مردمان میان رودان (مزوپتامی) که در پنج هزار سال پیش از میلاد مسیح با یکدیگر در رابطه بودند و با هم داد و ستد داشته اند.
با این وجود با توجه به امکانات آن زمان و این مسافت بسیار دور، میبایستی که حلقه یا حلقه هایی از شهر یا شهرهای دیگر در بخش آناتولی وجود داشته میباشد که نقش رابط را میان این دو قطب بازی میکردند. این حلقه ها هنوز گمشده بنظر میرسند.
با قاطعیت مشخص نمودن آغاز دوران برنجین همچنان بصورت معما باقی خواهد ماند زیرا بودجه کاوشگری و حفاری نواحی مختلف آناتولی، سوریه و ایران هنوز فراهم نگشته و نشانه هایی از همکاری میان کاوشگران و باستان شناسان این کشورها نیز بچشم نمیخورد.
خانم یولکا کوزمانویچ – سوتکویچ از گروه کاوشگران پلوچنیک برای به نمایش گذاشتن شیوه زندگی مردمان در 7300 سال پیش به ابتکار خود نمایشگاهی تشکیل داد. او در این نمایشگاه لباسهای دست دوخت خود را که دوخت و نقش و نگارهای آنها از روی نقاشیهای یافته شده بر روی خرده سفالهای یافته شده در این منطقه الهام گرفته بودند، بمعرض دید همگان قرار داد. دامنهای کوتاه و پیراهنهای پشمی بهمراه موهای شانه کرده و گردن بند و زیورآلات که داشتن آنها در آن زمان معمولی بنظر میرسیدند.
پایان کار پلوچنیک چندان خوشایند نبود. آتش سوزی مهیبی در 7000 سال پیش این شهر را از بین برد و به ویرانه ای مبدل کرد بطوریکه دیگر مسکونی نبود. زمین به خاکستر تبدیل شده بود و خانه ها فرو ریختند و مردم و اموال ایشان را در زیر آوارهای خود مدفون ساختند. زمانیکه آتش فرونشست دیگر کسی در این شهر زنده نمانده بود.
بدینوسیله پایان دوران برنجی این منطقه به همان اندازه مبهم و نامفهوم است که آغازش بود. در مدت 100 تا 200 سال بالکان بکلی خالی از سکنه گردید و سکوت همه آنرا فرا گرفت.
اندازه های این ویرانی چنان دهشت انگیز بود که پس از آن دیگر کسی به آنجا نرفت و این شهر دیگر مسکونی نگردید.
تقریبا هزار سال پس از آن بود که با آمدن دوباره انسانها به آنجا این منطقه دوباره جان گرفت و دوران برنزی در آن آغاز گشت.
No comments:
Post a Comment