جستجوگر در این تارنما

Monday, 24 June 2024

آینده نامشخص دین زرتشتی

این نوشته ترجمه مقاله ای از نشریه نشنال جئوگرافیک بزبان آلمانی  nationalgeographic.de است.

این دین باستانی که در آسیای مرکزی تأسیس شده است امروزه با این پرسش که بسیاری از هیئت های آن را نگران کرده است، روبرو است: چگونه می توان شعله ایمان را زنده نگاه داشت؟

بامدادی در دسامبر گذشته، آریا بوملا از تخت نه چندان راحت خود در هتلی در شهر کوچک ساحلی هند اودیا بیرون می‌رود. اینجا هیچ جای مقایسه ای با محل استراحت راحت او در خانه اش در کلان شهر پونا، که 300 کیلومتر دورتر از اینجا قرار دارد، نیست.  او پوشاک خود را می‌پوشد، دور دو دندان جلویی افتاده اش را با دقت مسواک می‌زند و بی ‌صدا خطوط کتاب مقدسی را که در چند ماه گذشته حفظ کرده است، تمرین می‌کند. او اکنون با سن هفت سالگی، به عنوان فرزند بزرگتر از میان دو فرزند خانواده، مانند همه اعضای خانواده، اکنون به عنوان یک عضو به یکی از کهن ترین ادیان جهان خواهد پیوست. هنگامی که آریا با اعضای خانواده و دوستانش در امتداد جاده دشوار خاکی به سمت ایرانشاه آتش بهرام، مجموعه نیایشگاه بزرگی ساخته شده از سنگ و چوب با دیوارهای بلند احاطه شده است، به راه می افتد، خورشید داغ بر افق غبارآلود طلوع می کند.

جامعه کوچک مؤمنان

در دروازه ورودی، که در دو جناح آن دو مجسمه عظیم از گاوهای نر بالدار با سر انسان قرار گرفته اند، نگهبانی تنها به افراد پاک شده از راه مراسم آئینی اجازه ورود می دهد. به هر حال، این یکی از مقدس ترین مکان های هند است. بنا به روایات، نیاکان زرتشتی آریا 1300 سال پیش از ایران کنونی به کرانه های گجرات رسیدند. آنها از دست آزار و اذیت مذهبی مهاجمان مسلمان فرار کرده بودند.  اینجا در دریای عرب، آئین ها و آداب و رسوم خود را دوباره زنده کردند. یکی از آئین ها افروخته نگاه داشتن آتش ابدی است که توسط 16 آتش مختلف تغذیه می شود که نماد انسجام جامعه و برادری است. این آتش که با دقت توسط گروه‌های موبدان سفیدپوش نگاهبانی می‌شود، از آن زمان به ‌طور مداوم  برای جامعه‌ای از مؤمنان در هند که همیشه در حال کوچک شدن هستند، شعله ‌ور شده است.

در محوطه معبد، آریا در آب مقدس غسل می‌کند، سه جرعه از ادرار پاک شده گاو نر می‌نوشد، پوشاک سفید تازه می‌پوشد و با موبدان بدور آتشی که در جامی نقره‌ای می‌سوزد، گرد می آید.  آنها به زبانی دعا می کنند که آخرین بار در زندگی روزمره 3500 سال پیش صحبت می شد. آریا می‌گوید: «فراوارانه مزدایاسنو زرتشت وی-دائو اهورا-تکایشو»: «من آفریده اهورامزدا هستم و پیرو آئینی که او بر پیامبرش زرتشت نازل کرد». آریا و اعضای خانواده اش پیرو آئینی هستند که از نظر تعداد اندک و رو به کاهش است. پیروان به آئین زرتشتی که در آن نقطه از جهان برای نخستین بار پدید آمد و از آنجا گسترش یافت، امروزه تنها کمتر از 100000 دنبال کننده در امپراتوری پارس سابق، ایران، هند و پاکستان دارد.

اما در برابر آن ایمان نیز در طول صد سال گذشته از مبدأ خود دور شده است و در مکان هایی مانند لس آنجلس، مکزیکو سیتی و استکهلم، نیایشگاه های مترقی بوجود آمده اند که در آن ها هرکسی که از آموزه های زرتشت پیامبر پیروی کند، می تواند زرتشتی باشد.

تأثیر دین زرتشتی بر یهودیت

در بسیاری از نقاط جهان، دین زرتشت را چیزی باستانی و نسبتاً غریب می دانند. این در حالی است که مبنای این دین بر اصل کلی «خیر در مقابل شر» استوار است و به معاد و حیات پس از مرگ معتقد می باشد. این آئین بر مبنای هوماتا، هوختا، هووارشتا به چم "افکار نیک، گفتار نیک، کردار نیک" استوار است.  بر اساس روایات، زرتشت موبدی سرخورده از آیین های باستانی چند خدایی بود که پس از شستن و پاک کردن خود (غسل) در رودخانه، از اهورامزدا، برترین موجود، وحی دریافت کرد. اینکه زرتشت کجا و چه زمانی ممکن است زندگی کرده باشد بحث برانگیز است. بسیاری از محققان از کتاب مقدس زرتشتیان، اوستا، نتیجه می گیرند که در آسیای مرکزی، احتمالاً در افغانستان یا تاجیکستان امروزی، میان سال های 1700 تا 1000 پیش از زایش بوده است. گفته می شود در آغاز او دقیقاً تنها یک پیرو داشت، پسر عمویش. 

در سده ششم پیش از زایش تا سال 400 پیش از زایش، دین زرتشت به بخشی جدایی ناپذیر از امپراتوری هخامنشی، یکی از اولین و بزرگترین ابرقدرت های جهان تبدیل شده بود. آموزه های زرتشت در امتداد جاده ابریشم به غرب چین و همچنین در دیرهای کوچک کوهستانی در بالکان گسترش یافت. 

باور زرتشتیان به یک موجود برتر و مبارزه خیر و شر تأثیر بسزایی در یهودیت، مسیحیت و اسلام داشت. کوروش بزرگ، بنیانگذار ایرانی امپراتوری هخامنشی، یهودیان را در سال 539 پیش ا زایش از اسارت بابلی ها آزاد کرد و برایشان میسر ساخت تا به اورشلیم بازگردند، جایی که آنها معبد خود را بازسازی کردند. 

تماس با دین زرتشتی، برخی از عناصر بنیادی اعتقادات یهود را تثبیت کرد، مانند زندگی پس از مرگ و دیوان آخرین. یونانیان باستان برای خرد حکیمان زرتشتی ارزش قائل بودند.و در اوایل دوران باستان، سه حکیم شرقی نامبرده شده در کتاب عهد جدید به زرتشتیان تعبیر می شدند. همچنین شباهت هایی میان کارهای آئینی زرتشتیان و مسلمانان در خواندن پنج نوبت نماز در روز و وضوی آیینی همراه با این دعاها وجود دارد.




 

No comments: