رد پای انسانهای نئاندرتال در کرانه های اقیانوس

 

الگاروه ایالت کوچکی است در جنوب پرتغال و کنار اقیانوس اطلس. این بخش از کشور پرتغال گیرایی بمناسبت حالات کرانه ای آن گیرایی ویژه ای برای جهانگردان دارد و هر ساله گردشگران زیادی در فصول گوناگون سال به پرتغال و این بخش از آن کشور سفر می کنند.

بنظر می رسد که این ناحیه تنها برای انسان مدرن گیرائی نداشته و از دیربازی گونه های مختلف انسانی در آن رفت و آمد داشته اند.

 ردپاهایی در شن: به تازگی باستان شناسان یک مکان جدید انسانهای نئاندرتال را در جنوب شبه جزیره ایبری کشف کرده اند. آنها ردپاهای فسیل شده انسانهای نئاندرتال را در دو بخش سنگی و شیب دار سابق تپه های شنی در ساحل آلگاروه پرتغال پیدا کردند.  این ردپاها نشان می دهد که نئاندرتال ها چه زمانی در کرانه های اقیانوس اطلس زندگی می کردند و چرا جذب به دریا می شدند.

در دوران سنگی، نئاندرتال‌ها در بخش‌های گسترده و بزرگی از اروپا و آسیا، از سیبری گرفته تا اروپای غربی زندگی می کردند. نشانها و آثاری از نئاندرتال‌ها همچنین در اسپانیا و پرتغال نیز کشف شدند. پژوهش های نخستین بر روی این آثار نشان دادند که آنها در شبه جزیره ایبری عمدتاً در گروه‌های کوچک و خانوادگی در غارها و اردوگاه‌های ساحلی زندگی می‌کردند. نئاندرتال ها در آنجا تا عصر یخبندان آب و هوای نسبتاً معتدل و غذای فراوان یافتند. بنابراین، به جنوب شبه جزیره ایبری می توان به عنوان آخرین زیستگاه نئاندرتال‌ها پیش از انقراض آنها در حدود 40 هزار سال پیش نگریست.

نخستین ردپاهای نئاندرتال از پرتغال

گروه پژوهشگران به رهبری کارلوس نتو د کاروالیو از دانشگاه لیسبون اکنون شواهد بیشتری یافته ‌اند که نشان می ‌دهد نئاندرتال‌ها هنوز تا سده های زیادی در کرانه های اقیانوس اطلس - در منتهی‌الیه جنوب غربی اروپا - ساکن بوده اند. آنها ردپاهای فسیلی را روی سنگ‌های ساحل در دو مکان در ساحل آلگاروه کشف کردند: نزدیک مونته کلریگو Monte Clérigo  و نزدیک تلهایرو  Telheiro.

تیم پژوهشگران در دنباله آن توضیح می‌دهد که این ردپاها زمانی در رسوبات شنی مرطوب و نرم یا سنگ‌های رسوبی بوجود آمدند، جایی که بمرور خشک و سپس به سنگ مبدل گشتند. این رد پاها به سبب فرسایش های پیرامونی و افزایش قابل توجه سطح دریا در آن زمان حفظ و اکنون یافته شدند. ردپاهای موجود در پرتغال احتمالاً توسط بهمن‌های شنی دفن شده و از فرسایش در امان مانده‌اند.

قدمت ردپاها به نئاندرتال‌ها اشاره دارد

ردپاهای موجود در نخستین مکان تقریباً ۷۸۰۰۰ سال قدمت دارند و در شیب تند یک تپه شنی ساحلی سابق به جا مانده اند. رد پای موجود در مکان دوم در یک خط ساحلی کوتاه و به همان اندازه شیب ‌دار میان دو نهر پیدا شد و حتی از رد پای نخست پیدا شده هم قدیمی تر است و ۸۲۰۰۰ سال قدمت دارد. در آن زمان، طبق دانش فعلی، نئاندرتال‌ها تنها نمایندگان انسانهای هومو بودند که در شبه جزیره ایبری زندگی می‌کردند.  بنابراین بسیار محتمل است که این ردپاها متعلق به این گونه از انسان‌های نخستین باشند.

اینها رد پای چه کسانی است؟

نخستین گروه پیدا شده شامل ۲۶ ردپا است که در پنج ردیف چیده و در سراسر محوطه پراکنده شده اند.  این ردپاها احتمالاً متعلق به سه نفر هستند، از جمله یک مرد به بلندای تقریبی ۱.۷۰ متر، یک کودک به بلندای تقریبی ۱.۱۰ متر، تقریباً هشت ساله، و یک کودک نوپای زیر دو سال، به بلندای ۰.۷۰ متر، آن طوری که تیم بر اساس اندازه ردپاها و پاها این اندازه ها و سنین را محاسبه کرده است. ظاهراً این سه نفر با زحمت فراوان از تپه‌های شنی شیب‌دار بالا رفته‌ اند. این از جهت حرکت و فاصله ردپاها مشخص است.  در محل دوم در تل‌هایرو، پژوهشگران تنها یک ردپا به طول کمی کمتر از ۲۳ سانتی‌متر پیدا کردند.  باستان‌شناسان محاسبه کردند که این ردپا می‌تواند متعلق به یک نوجوان یا یک زن با قد تقریبی ۱.۵۰ متر بوده باشد.

اشاراتی به شیوه حرکات و رفتارها

این ردپاها برای باستان‌شناسان یک شانس بزرگ هستند.  برخلاف سایر بقایایی مانند استخوان‌ها یا ابزارها که ممکن است در جای دیگری بوده و سپش به ساحل منتقل شده یا در آنجا رها شده باشند، این ردپاها مستقیماً نشان می‌دهند که نئاندرتال‌ها کجا بوده اند. این به ما امکان می‌دهد تا در مورد حرکات و رفتار آنها در ساحل نتیجه ‌گیری کنیم. پژوهشگران توضیح می‌دهند: «ردپاها تقریباً فوراً یک لحظه خاص را ثبت می‌کنند و به ما امکان می‌دهند آنچه را که اتفاق افتاده است بازسازی کنیم. آنها دریچه ‌ای منحصر به فرد و پویا به رفتارهای روزمره ارائه می‌دهند: تصویری از زندگی ده‌ها هزار سال پیش».

بر اساس ردپاهای موجود در رسوبات، می‌توان تعیین کرد که آیا نئاندرتال‌ها در حال راه رفتن، فرار از چیزی یا شکار چیزی بوده‌ اند. الگوی ردپاها همچنین نشان می‌دهد که آنها چگونه در امتداد ساحل حرکت می‌کردند و آیا جنگل‌ها، تپه‌های شنی، تالاب‌ها یا رودخانه‌های مجاور را کاوش می‌کردند یا نه.  نتو د کاروالیو و همکارانش این موضوع را نیز بررسی کردند.

جایی برای شکار و صیادی

توزیع و شکل ردپاها نشان می‌دهد که نئاندرتال‌ها احتمالاً در حرکت و شکار در ساحل ناهموار و صخره‌های اطراف مهارت داشته‌ اند. آنها ممکن است از تپه‌های شنی و سنگ‌ها برای کمین یا تعقیب شکار استفاده می‌کردند.  در محل نزدیک مونت کلریگو، باستان‌شناسان هم ردپای انسان و هم ردپای یک گوزن را پیدا کردند.  از آنجایی که ردپای کودکان نیز در آنجا یافت شد، تیم گمان می‌کند که آنها در سنین پایین در شکارهای روزانه بزرگسالان با آنها همراه بوده باشند.

تطبیق با مناطق ساحلی

مقایسه با ردپاهای نئاندرتال از سایر مکان‌های باستان‌شناسی ساحلی در شبه جزیره ایبری تأیید کرد که نئاندرتال‌ها در این مناطق در درجه اول گوزن، اسب و خرگوش می‌خوردند. آنها همچنین ظاهراً گیاهان و حیواناتی از دریا یا مناطق ساحلی مانند ماهی، صدف، پرندگان و سایر پستانداران را نیز مصرف می ‌کردند.