یافت کهن ترین کتیبه سنگی رونی در نروژ

 

سنگ رونی  به سنگ گورهای بزرگان وایکینگها که در کشورهای سوئد و نروژ امروزی بودند، گفته میشود. رونیک نقش ها و یا بهتر بگویم خطی بود که با آن  سنگ گورها را منقش و مزین می کردند و پیامی نیز با خود داشت، از اینرو به آنها سنگهای رونی می گویند.

کشف هیجان انگیز در نروژ: بهنگام کاوش های معمولی، باستان شناسان با سنگ گوری از دوران وایکینگ ها روبرو شدند. آخرین مطالعات نشان می‌دهند که رگه هایی که روی سنگ خراشیده شده‌اند - که به آن رونز نیز می‌گویند - احتمالاً بسیار کهن تر از آن چیزی هستند که پیشتر از آن گمان کرده می‌شد. باستان شناسان کهن ترین سنگ رونی جهان را در نروژ کشف کردند. همانگونه که توسط موزه تاریخ فرهنگی در اسلو اعلام شده است، این سنگ تقریباً 2000 سال قدمت دارد و بنابراین چندین 100 سال از سنگ های رونی شناخته شده پیشین قدیمی تر است. بلوک ماسه ‌سنگ قهوه‌ای در پاییز 2021 در محل دفن کشف شده در نزدیکی دریاچه تیریفوردن، شمال غربی اسلو، کشف شد 

مسئول موزه می‌گوید بقایای استخوان ها و چوب، که در گوری در کنار سنگ پیدا شده و با تجزیه و تحلیل رادیوکربن تاریخ‌ گذاری شده است، نشان می‌دهند که رون‌ها (نقوش خط رونی) میان سال‌های 1 تا 250 پس از میلاد بر روی سنگ حک شده‌اند. به گفته این موزه، این کشف "رویایی است برای سنگ رون شناسان" که به مطالعه الفبای رونیک می پردازند. سنگ‌های رونی، سنگ‌های کتیبه‌ای هستند که معمولاً روی گورها قرار می‌گرفتند – به ‌ویژه در عصر وایکینگ‌ها. کتیبه "Idiberug" را می توان بر روی سنگ تیری فیورد Tyrifjorden خواند که احتمالاً برای ادای احترام به متوفی مدفون در مقبره بوده است. باستان شناسان هنوز در درستی خواندن ایدیبروگ اتفاق نظر ندارند برخی آنرا ایدیبگرو هم می خوانند که نامهای مردانه هستند و برخی دیگر آنرا "برای ایدیبرا (نامی زنانه)" نیز می خوانند. تیری فیورد با 138،56 کیلومتر مربع مساحت پنجمین دریاچه بزرگ کشور نروژ است که در جنوب شهر کوچک هونه فوس Hønefoss  و شمال غرب شهر اسلو قرار دارد و گونه های فراوانی در آن زندگی می کنند.

سبب بسیار مهم بودن این کشف آن می باشد که خط در حوزه دریای میانه (دریای مدیترانه) از دیرباز و از گاه فنیقی ها و مصریها وجود داشت و پس از آن نیز یونانیها از خط استفاده می کردند و چیزی شناخته شده در نزد باشندگان حوزه دریای میانه بود. در اروپای مرکزی و اروپای شمالی خط پس از آمدن رومیها به سرزمینهای ژرمن (آلمان) شناخته و استفاده شد.

اینکه وایکینگ ها هم در تقریبا 2000 سال پیش بدون در ارتباط بودن به مناطقی که خط داشتند، برای خود نوعی خط داشتند، امری خارق العاده می باشد.

همانطور که بانو کریستل زیلمر، کارشناس امور اینگونه سنگ ها  به خبرگزاری نروژ گفت، تاکنون سنگ‌های یافت شده در نروژ و سوئد که از سال‌های 300 تا 400 میلادی بودند، قدیمی‌ترین سنگ‌های رون محسوب می‌شدند. بنابراین، یافته در  تیری فیورد یک "کشف منحصر به فرد" است. این سنگ از 21 ژانویه تا 26 فوریه امسال (2023) در موزه تاریخ فرهنگی اسلو قابل مشاهده است.