سبب کشش کشورهای جهان بسوی قزاقستان

 

کشور قزاقستان که عملا در آسیای میانه قرار دارد، رسما جزو کشورهای اروپایی شمرده شده و از آن بعنوان یکی از کشورهای اروپای شرقی نام می برند.

قزاقستان با گستره ای بیش از 2،7 میلیون کیلومتر مربع بزرگترین کشور محصور در خشکی و نهمین کشور پهناور جهان است.

تنها مرز مستقیم قزاقستان با اروپای شرقی مرز آن با کشور روسیه است که 7600 کیلومتر درازا دارد. این در حالیست که  مرز خاوری این کشور با جمهوری خلق چین است و تقریبا 1800 کیلومتر بلند می باشد.

مرزهای دیگر کشور قزاقستان  در جنوب با ترکمنستان، ازبکستان و قرقیزستان و در جنوب غربی از راه مرز دریایی در دریای کاسپین پس از تقسیم این دریا میان کشورهای همسایه، با آذربایجان شوروی نیز هم ‌مرز است. این کشور منابع گازی و نفتی گسترده‌ای دارد. جمعیت قزاقستان در سال 2023 برابر با بیست میلیون باشنده و درآمد این کشور از تولیدات ناخالص ملی برابر با 263 میلیارد دلار آمریکایی بود. برای مقایسه در آمد ایران را از تولیدات ناخالص ملی در همان سال 373 میلیارد دلار تخمین می زنند.

بتازگی قزاقستان، کشوری نسبتاً کمتر شناخته ‌شده در آسیای مرکزی، از کشف ذخایری حاوی نزدیک به یک میلیون تن مواد معدنی استراتژیک مانند سریم، لانتانیم، نئودیمیوم و ایتریوم خبر داد. این اکتشافات، کشور قزاقستان را در جایگاه سوم ذخایر فلزات گرانبها در سراسر جهان، درست پس از چین و برزیل، قرار می‌دهد و آن را به بازیگری مهم در زنجیره‌های تأمین جهانی تبدیل می‌کند. ارزش استراتژیک این منابع طبیعی در کاربرد حیاتی آنها در تولیدات پیشرفته نهفته است.

این کشف بلافاصله چشم‌انداز جهانی دسترسی به مواد ضروری برای صنعت فناوری را تغییر داد. اهمیت این منابع را نمی‌توان دست کم گرفت: بدون عناصر خاک کمیاب، موارد زیر وجود نخواهند داشت:

 تلفن‌های هوشمند

اتومبیل‌های برقی

انرژی‌های تجدیدپذیر

این عناصر شیمیایی، از جمله لانتانیم، سریم، نئودیمیوم و پرومتیوم، برای همه چیز، از باتری‌های بادوام گرفته تا سیستم‌های دفاعی مدرن، ضروری هستند.  این وابستگی توضیح می‌دهد که چرا قدرت‌های بزرگ جهان، دسترسی به این مواد معدنی را به عنوان یک موضوع امنیت ملی می‌دانند.

 چین، که در حال حاضر بیش از 80 درصد از بازار جهانی فرآوری مواد معدنی را کنترل می‌کند، اکنون موقعیت غالب خود را در معرض تهدید می‌بیند.

کشفیات اخیر در قزاقستان نگرانی‌هایی را در محافل دولتی بین‌المللی برانگیخته است. با تایید سومین ذخایر بزرگ فلزات کمیاب در کره زمین، این کشور آسیای مرکزی می‌تواند مرکز بالقوه بعدی جنگ جهانی سوم باشد.  کنترل بر این منابع طبیعی می‌تواند تعیین کند که چه کسی بر اقتصاد آینده تسلط خواهد داشت، اقتصادی که علاقه ایالات متحده، چین و اروپا را برای تضمین دسترسی به آنچه بسیاری آن را "نفت جدید" می‌نامند، برانگیخته است.

در تماس ها وماموریت‌های دیپلماتیک کشورهای جهان، رقابت برای بستن توافق‌های ترجیحی با قزاقستان به شدت در جریان است.

 اروپا که به دلیل وابستگی تقریباً کامل به واردات، به ویژه آسیب‌پذیر است، تلاش می‌کند تا خود را به عنوان شریک اولویت‌ دار این کشور قرار دهد تا حاکمیت خود را در برابر هژمونی چین در این بخش تضمین کند.

 در همین حال، ایالات متحده که فلزات گرانبها را "ماده معدنی حیاتی برای امنیت ملی" خود اعلام کرده است، با نگرانی تمام مراحل مرتبط را زیر نظر دارد.  بنابراین، توسعه و استخراج این ذخایر، که می‌تواند تا شش سال طول بکشد، به شمارش معکوسی تبدیل شده که در آن اتحادهای تشکیل شده در حال حاضر و یا اتحادهایی که تشکیل می شوند تعیین می‌کنند چه کسی فناوری‌های آینده را کنترل خواهد کرد.

قزاقستان، کشوری ناشناخته اما سرشار از منابع غنی که قدرت های جهانی بدنبال آنها هستند.