ناوگان چین و دریاسالار بخارائی پادشاهی میانه – بخش پایانی

سفر سوم جنگ هه که در سال 1409 آغاز شد با 48 کشتی و 30000 نفر خدمه انجام گرفت. مسیر این سفر نیز همانند سفر نخست بود تنها با این تفاوت که اینبار پادشاه سریلانکا  در مقابل چینیها رفتاری خصمانه داشت. سربازان جنگ هه نیروهای پادشاه سریلانکا را شکست دادند و او را به اسارت گرفتند. پادشاه را بهمراه خود به چین بردند.

اواخر سال 1412 جنگ هه از سوی امپراتور چین دستور یافت که چهارمین سفر ناوگان گنج را به انجام برساند. پس از انجام تدارکات لازم  جنگ هه توانست که اواخر سال 1413 به انجام این سفر مبادرت بورزد. هدف این ماموریت که با 63 کشتی و 28560 نفر خدمه انجام گرفت، تنگه هرمز و شاخاب پارس بود، جائیکه مرکز داد و ستد مروارید شاخاب پارس، فیروزه ولاجورد افغانی، گوهر و عقیق خراسانی و لعل یمانی بود. از آن گذشته این شاخاب یکی از آسانترین راههای ممکنه برای رساندن کالا به دمشق و حلب و سپس اروپا و برعکس شمرده میشد.

بخشی از این ناوگان در نیمه راه به سوی کرانه های خاوری آفریقا و حتی تا موزامبیک روان گشت. در سال 1415 این ناوگان که دوباره بهم پیوسته بود بهمراه فرستادگان سیاسی و بازرگانی آفریقا و مناطق عربی و همچنین گنجینه ای قابل توجه به  نانجینگ بازگشت.

یونگله  امپراتور چین در سال 1417 دستور انجام سفر پنجم ناوگان گنج را صادر کرد تا فرستادگان سیاسی و بازرگانی سفر پیشین را از نانجینگ به کشورهایشان بازگردانند. ناوگان گنج پس از رفتن به سوی شاخاب پارس رو به سوی کرانه های آفریقا نهاد و حتی به  موگادیشو  واقع در سومالی نیز سرزد. این ناوگان در سال 1419 به چین بازگشته بود.

ششمین سفر در بهار سال 1421 انجام گرفت. در این سفر چنگ هه پس از گذشتن از کرانه های آسیای جنوب شرقی بسوی هند و سپس شاخاب پارس رفت. از آنجا او بسوی دریای سرخ و آفریقا حرکت نمود. خود چنگ هه در اواخر سال 1421 به چین بازگشت اما بقیه ناوگان در سال 1422 بسوی چین روانه گشت.

در سال 1424 امپراتور یونگله  درگذشت و این بمعنای بکنار گذاشتن ناوگان گنج از سوی امپراتور جدید هونگ سی   پسر یونگله بود. بنای حکومت هونگ سی  نزدیک  گشتن به رعایا بود. او می دانست که رعایای خرد شالوده های حکومت  او می باشند و در نتیجه رضایت  نداد  تا ساخت  کشتی  و تجهیز نمودن آنها  باری بر دوش توده مردم گردد. بنابراین او کشتی سازان و خدمه کشتی ها را  پاداش داده  و مرخص نمود  و  چنگ هه را نیز فرماندار نظامی پایتخت  یعنی  شهر نانجینگ کرد.

امپراتور هونگ سی در ماه  مای  سال 1425 از دنیا رفت.  پسرش شوان دو  نخست یکی از عموهای یاغی شده خویش را سرکوب و دستگیر نمود و بهمراه 600 نفر از ملازمان بلند پایه اش بکشت، و سپس بر تخت سلطنت نشست. او اهداف پدربزرگش  یونگله  را دنبال نموده و دستور داد تا ناوگان گنج را دوباره احیاء نمایند. سپس در سال 1430 جنگ هه را دوباره دریاسالار نموده و به او دستور داد تا با صد کشتی و 27500 خدمه هفتمین سفر را انجام داده و بسوی تایلند و مالاکا حرکت نماید و روابط چین را با این کشورها دوباره برقرار سازد.

پایان کار جنگ هه و ناوگان دریایی او

پس از بازگشت جنگ هه از آخرین سفرش بمناسب لشکرکشی مجدد قبایل شمالی، وضعیت میان چین و مغولهای مهاجم دوباره به وخامت گرائید.  دربار چین مجبور گردید که برای مقابله نظامی با مغولها هزینه های سنگینی را متحمل گردد و همین نیز سبب شد تا سرمایه گذاری در اکتشافات دریایی و ناوگان گنج بشدت محدود و سرانجام نیز متوقف گردد زیرا این سفرهای دریایی از دیدگاه  اقتصادی  توجیح چندانی  نداشتند و تنها برای بسط نفوذ سیاسی چین و عرض اندام  نمودنش بعنوان وزنه ای که نمی بایست  فراموشش کرد و از نظر بدورش داشت،  مفید واقع می گشتند.

بخش بزرگی از کشتی های ناوگان جنگ هه را در اختیار نیروی دریایی امپراتور چین قرار دادند و بخش دیگر همچنان در صحنه بازرگانی دریایی چین باقی ماند و سالهای درازی پس از آن حتی گسترش هم یافت ولی هیچگاه به بزرگی و اهمیت زمان جنگ هه نرسید. این وضع همچنان باقی ماند تا زمان جنگ تریاک که اگر فرصتی پیش آمد درباره آن نیز خواهم نوشت.

بهر رو، گزارشها در مورد مرگ جنگ هه گوناگون می باشند. بنا به برخی از این گزارشها جنگ هه در سال 1433 پس از بازگشت از آخرین سفر دریایی خود درگذشت و برخی دیگر تاریخ مرگ وی را سال 1435 بیان می دارند. گور جنگ هه در  نانجینگ  و در نزدیکی کارگاههای  کشتی سازی  آنزمان  قرار دارد که  بازمانده  سه عدد از آنها هنوز هم مشاهده می گردند.  گور از سنگ  بزرگ و سپیدی  ساخته شده  است. این  گور در سال 1985 میلادی  بمناسبت  پانصد وهشتادمین سالروز نخستین سفر دریایی جنگ هه بازسازی و مرمت گردید.

در سال 2005 میلادی جشن ششصدمین سالروز نخستین سفر جنگ هه در چین برگزار گردید و در بیست و چهارم ماه مای آن سال یک کشتی که از روی مدل ناو اصلی جنگ هه دوباره سازی شده بود در بندری بنام کینگدائو   Qingdao  به آب انداخته شد تا در مدت چهل روز در امتداد کرانه های چین و هفده کشور آسیایی و آفریقایی به یاد جنگ هه به سفر پرداخته و یادش را گرامی دارد.

در خود نانجینگ بر سر گور جنگ هه مجسمه ای از او برپا گردید که بر روی آن "الله اکبر" حکاکی شده بود.

پایان

 

ناوگان چین و دریاسالار بخارائی پادشاهی میانه – بخش دو

ناوگان چین و دریاسالار بخارائی پادشاهی میانه – بخش نخست