با رها گشتن جیوه در طبیعت، تعادل میزان هورمون های مهره داران بهم میریزد. پژوهشگران متوجه گشتند که برخی از نوعی از لک لک های سپید نر (من نام درست این پرنده را به فارسی نمیدانم در ویکیپدیا هم نیافتم، به انگلیسی Ibis و به عربی ابومنجل) که بهمراه مواد غذائیشان جیوه زیادی خورده بودند، همجنسگرا گشتند.
بهنگامیکه سمومی که به سختی در طبیعت تجزیه میگردند وارد چرخه های طبیعی شوند، اثرات خود را معمولا در بالاترین مکانهای زنجیره های غذایی بصورت واضحتر نشان میدهند.
حیوانات بزرگتر معمولا حیوانات کوچکتر از خود را که پیشتر از آن این سموم را در بافتهای بدن خود جمع کرده بودند، میخورند و با این کار خود مقدار متراکم شده بیشتری از این سموم را وارد بدن خود میگردانند.
از این طریق سمی که از فلز سنگینی مانند متیل جیوه ساعد میشود مسیر خود را با گذشت از بدن حشرات، کرمها، قورباغه، خرچنگها، ماهیها و پرندگان کوچکتر طی کرده و سپس به بدن ماهیهای بزرگتر و پرندگان شکارچی میرساند. در اینجا این سموم سیستم اعصاب بدن را مخدوش کرده و به واکنش منفی وامیدارد و یا بعضا نیز مختل میسازد.
آنطوریکه پژوهشگران آمریکایی و سریلانکایی در نشریه علمی کالج سلطنتی انگلیس بنام Fachmagazin "Proceedings of the Royal Society B" بتازگی منتشر کرده اند، بنظر میرسد که این سموم محیط زیست حتی برروی جریانات جنسی لک لک های سپیدی که مقدار زیادی متیل جیوه را با غذاهایشان بلعیده بودند، نیز تاثیر گذاشته و تعدادی از گونه های نر آنان را همجنسگرا کرده باشد. در صورت بروز گسترده این پدیده در طبیعت دسته های لک لک سپید گرمسیری در فصل تخم گذاری از تعداد جوجه های کمتری برخوردار میشوند و این امر حیات آنها را در دراز مدت تهدید میکند.
پتر فردریک و نیلمینی جایاسنا دو پژوهشگری بودند که این پرندگان را بدام انداختند و به انجام آزمایشی مبادرت ورزیدند. آنها پرندگان را به چهار گروه تقسیم کردند و بیش از سه سال به آنها غذا دادند. به سه گروه از این پرندگان بطور مستمر غذایی دادند که به اندازه غذاهای طبیعی که این پرندگان در آزادی بدست میآورند، جیوه و دیگر سموم رها شده در طبیعت را داشت. گروه چهارم پرندگانی بودند که در غذای آنها جیوه و دیگر مواد مضر وجود نداشتند.
در سه گروهی که غذاهای آلوده بطور مداوم مصرف میکردند تا پنجاه و پنج درصد نرها با یکدیگر تشکیل آشیانه دادند و ما بقی جفتها هم نسبت به گروه چهارم کمتر تخمگذاری کرده و جوجه دار شدند.
پژوهشگران متوجه گشتند که یکی از دلایلی که میتواند به وجود آمدن تغییراتی در جفتگیری این پرندگان آمده باشد، عدم علاقه جنس ماده این پرندگان به جفتگیری بوده که از جنس نر دوری می جستند. دانشمندان معتقدند با وجودیکه عادات پرندگان نر هم ملایمتر از حالت این پرندگان در طبیعت آزاد بود، اما باز هم میشد که رفتار ایشان را بعنوان رفتار طبیعی جنس نر این پرندگان معرفی و شناسایی کرد.
در اجتماعات طبیعی این پرندگان تا کنون جفتهای همجنس گرا مشاهده نگردیده اند. بنظر میرسد که هنوز مقدار جیوه موجود در غذای ایشان بعلت مهاجرتهای تابستانی و زمستانی از یک منطقه به منطقه دیگر و وابسته نبودن به منبع غذایی مشخص و ثابتی، به میزان بحرانی نرسیده باشد.
دانشمندان هشدار میدهند که اگر میزان سموم رها شده در طبیعت بهمین منوال ادامه پیدا کند، در آینده میتوان شاهد در خطر انقراض قرار گرفتن پرندگان وحشی نیز بود.
پیشنهاد میکنم نتایجی که پژوهشگران اخیرا دوباره به آنها رسیده اند را با نتایج پژوهشهایی که در دهه های هفتاد و هشتاد سده پیشین میلادی در اروپا انجام گرفته شدند، مقایسه نمایید. برآورد پژوهشهای دهه هشتاد در مورد اثرات و مضرات داروهای ریخته شده در دستشویی و زباله معمولی که به سیستمهای بازیافت آب شهرهای اروپا و بخصوص انگلیس راه یافته بودند، در مطبوعات اروپایی منتشر گشتند ( همچنین ن. ک. به با داروهای کهنه چه کنیم؟ و همچنین قانون " ریچ " ).
No comments:
Post a Comment